Kunst in de Klas

Ellen van Putten volgde de opleiding BIK – Beroepskunstenaar in de klas – aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Zij bedenkt kunstprojecten voor de basisschool, maar ook voor het voortgezet onderwijs. Inmiddels heeft Ellen al een aantal avontuurlijke kunstprojecten op haar naam staan. Ze is verbonden aan Cultuurbureau Akte2 te Sneek en Seewyn te Franeker.
Anders leren kijken en anders leren denken staat centraal. Vaak met de vraag: “Wat als … ” en “Hoe zou jij dit dan doen?” Ook cultureel erfgoed kan een belangrijk onderdeel van de kunst-les zijn, denk aan de Friese terpen, de Waddenzee, de Afsluitdijk, etc.
Naast dit alles is Ellen een kunstproject aan het uitwerken over de Friese taal en de taal van onze Nieuwkomers in combinatie met pictogrammen in druktechnieken. Pictogram Jam!
Hieronder staan een paar van deze kunstprojecten voor de basisschool en middelbare school.

Huis op Stelten
Wat als het water komt? Klimaatverandering is regelmatig in het nieuws. Hoe zou jij willen wonen als je op of boven het water moet gaan leven? Hoe zou jouw huisje eruit zien? Zou jij een huisje op palen willen, of een boomhut, of een drijvend huisje op het water? Misschien zelfs wel een huisje in de lucht? Laten we wat gaan ontwerpen!

Huis op Stelten – prototypes door Ellen (2023)
Doelgroep: basisonderwijs schoolbreed en middelbaar onderwijs
Tijd: 3 uur per groep

Dijk Snuiters
Wat is er leuker dan je eigen spullen verzamelen in de natuur? Dijk-jutten natuurlijk! Aan de Waddenzeedijk kan je heerlijk struinen naar aangespoelde rommel. Eén tas mee voor het echte afvalplastic (goed bezig joh) en één tas voor drijfhout, touw, plastic doppen en andere grappige spulletjes.
Ik ging je voor en heb al aardig wat troep verzameld. Hiervan kun je hele gave vreemde vogels maken, de Dijk Snuiters. Bij zo’n Dijk Snuiter hoort natuurlijk ook een Latijnse naam en een beschrijving over voedsel, voortplanting en leefgebied. Van deze beschrijvingen maken we een echte vogelgids.

Dijk Snuiter – prototype door Ellen (2022)
Doelgroep: bovenbouw basisonderwijs en middelbaar onderwijs
Tijd: 3 uur per groep

Kijk naar je eigen!
In Amsterdam roepen ze altijd als er iets over jou gezegd wordt: „Ah joh! Kijk naar je eiguh!“
Kijken naar jezelf en kijken naar anderen. Heb jij jezelf wel eens getekend? Of jezelf als de beroemde Picasso of Rembrandt? Je kunt ook je hele zelf natekenen op karton en jezelf de coolste outfit geven. Of met zijn allen een heel groot vel vol tekenen met gekke gezichten. Misschien kom je jezelf wel tegen. Jezelf in allerlei gedaantes! Kijk naar je eigen!

Kartonnen zelfportetten levensgroot met 2 groepen BSO in Harlingen (2023)
Doelgroep: basisonderwijs schoolbreed
Tijd: 4 tot 6 uur per groep

Kartonportretten
Bekijk jezelf eens goed, wat zijn jouw meest opvallende gezichtskenmerken? Waar ben je blij mee en waar niet? Wat zou je graag anders willen? Misschien vindt je vriend of vriendin dat juist wel heel mooi aan jou. Zo is iedereen verschillend. Laten we leuke, gekke, fantastische of juist heel dierlijke portretten maken van karton. Als inspiratiebron gebruiken wij de kartonportretten van Jan Snoeck en de gekke gezichten van Picasso.

Kartonportretten met IKC Klaver FJouwer in Oudega (2022)
Doelgroep: basisonderwijs schoolbreed
Tijd: 1,5 uur

Tafelmanieren
Hoe zou jij de tafel dekken voor je allerliefsten. Of voor eenzame mensen, mensen die arm zijn, of Nieuwe Nederlanders die onze taal nog niet goed spreken?
We leggen hele lange vellen op lange tafels en bedenk maar hoe jij dat wil gaan doen. Waar te beginnen en hoe gaan we verder. Deze opdracht gaf ik leerlingen van de ROC school.

Tafelmanieren met leerlingen van de ROC school Friese Poort in Sneek (2022).
Doelgroep: bovenbouw basisonderwijs en middelbaar onderwijs
Tijd: 4 tot 8 uur per groep

Doorgeefkunst
Voor kunst in de klas, ook in tijden van lockdown en quarantaine, heeft Ellen een kunstproject bedacht voor de basisschool: doorgeef-kunst of brievenbus-kunst.
Een leporello of harmonicaboekje is erg leuk om in de klas door te geven aan klasgenoten of via de brievenbus. Zo ontstaat er een leuke verbinding tussen de leerkracht en de klasgenoten onderling.

Doelgroep: bovenbouw basisonderwijs
Tijd: onbeperkt

Het Oneindige Bos
Heb je wel eens in een bos gelopen, een oerwoud misschien, en omhoog gekeken? Hoe zag dat eruit? Was het er donker of juist licht? Zaten er blaadjes aan de bomen of niet? Was het er koud of warm? Wat een vragen! In het bos is het vaak mysterieus en mooi. Soms ook wel een beetje eng als het donker is. En vaak lopen en vliegen er grote en kleine dieren. Heb je weleens een berkenbos gezien met ogen? Ik wel!
We gaan met houtskool of met krijt een heel groot bos tekenen op een heel groot vel. Dat betekent dat we moeten samenwerken. Natuurlijk horen daar ook dieren bij.

Het project “Het Oneindige Bos” is gerealiseerd op expositie Veldwerk in de Wormer.
Doelgroep: basisonderwijs schoolbreed
Tijd: 3 uur per groep

Mystery Muur
Kunstproject “Mysterie Muur” met een “detective onderzoek naar een gestolen standbeeld”. De lessen bestaan uit drie onderdelen: reconstructie standbeeld, plattegrond rondom de school en compositietekening van de verdachte. Inclusief plaats delict met bewijsmarkeerders en een krantenbericht.
Natuurlijk is deze Mystery Muur ook op andere thema’s toepasbaar. Familiebanden bijvoorbeeld, of een thema gebaseerd op cultureel erfgoed.

Dikke Verhalen
Het project “Mystery Muur” is gerealiseerd op basisschool De Anjelier in Beverwijk (2020).
Doelgroep: bovenbouw basisonderwijs
Tijd: 3 tot 6 uur per groep

Het Blauwe Uur
Kunstproject “Het Blauwe Uur” voor onder-, midden- en bovenbouw met kinderboekenthema Vervoer. De onderbouw maakte een tekening over een vliegtuig in de lucht, de middenbouw maakte met blauwe ecoline een voertuig uit een vlek en de bovenbouw tekende met pen de ruimte. Alles werd opgehangen in Het Kleinste Museum. Blauw licht en een blauw plafond zorgde voor de juiste sfeer.

Dit project werd uitgevoerd op basisschool De Plataan in Velsen Noord (2019).
Doelgroep: basisonderwijs schoolbreed
Tijd: 1 uur per groep

Schoonheid versus Lelijkheid
Teken gezamenlijk grote vellen vol met gekke koppen; maak linosnedes van monden en ogen; zoek materialen voor 3D objecten en combineer met linoprints; bedenk projectnaam en collectiefnaam en verzorg de presentatie. Uitgevoerd op middelbare school.

Kunstproject “Schoonheid vs Lelijkheid” met leerlingen van VWO4 Kennemer College (2019).
Doelgroep: bovenbouw basisonderwijs en middelbaar onderwijs
Tijd: 8 uur per groep

Houtskoolportretten
Teken je duistere kant en je opgewekte kant in één portret.

Houtskoolportretten met leerlingen van VMBO3 bij Parkvilla in Alphen aan den Rijn (2018).
Doelgroep: basisonderwijs en middelbaar onderwijs
Tijd: 1 uur per groep

Schoonheid vs Lelijkheid
Maak een paar zelfportretten in zwart-wit met houtskool, linosnede en oost-indische inkt; bedenk een naam voor het project en het collectief; verzorg de presentatie. Het project mocht meedoen aan een internationale groepsexpositie met zelfportretten in Kunstsalon Daelenbroeck in Limburg. Uitgevoerd op de middelbare school.

Kunstproject “Het is Faced” met leerlingen van VWO4 Kennemer College in Beverwijk (2018).
Doelgroep: bovenbouw basisonderwijs en middelbaar onderwijs
Tijd: 6 uur per groep

Plastic Soep
Bewaar zeedieren voor de toekomst in, jawel, plastic bakjes. De zeedieren zijn gemaakt met linosnedes en het geheel werd tentoongesteld in een visnet.

Kunstproject “Plastic Soep” met leerlingen van basisschool De Vrijheit in Wijk aan Zee (2018).
Doelgroep: bovenbouw basisonderwijs
Tijd: 3 uur per groep


En … wij doen niet alleen schoolprojecten maar ook gave workshops op het gebied van natuur en milieu, op evenementen en in cultuurhuizen.